Διαχείριση των απορριμμάτων (απόσπασμα από εργασία Π.Ε. του ΓΕΛ ΑΜΦΙΚΛΕΙΑΣ)

Μείωση των απορριμμάτων

Η καλύτερη λύση στο πρόβλημα των απορριμμάτων είναι να αντιμετωπίζεται αυτό όσο πιο νωρίς γίνεται και όσο πιο κοντά στην πηγή ή στην αιτία που το δημιουργεί. Με την έννοια «μείωση των απορριμμάτων» εννοούμε μια σειρά τεχνικών επιλογών και νομοθετικών-οικονομικών ρυθμίσεων, καθώς και ένα πλαίσιο κοινωνικής συμπεριφοράς και ενεργής συμμετοχής των πολιτών, με στόχο τη δραστική ελάττωση του όγκου και του βάρους των απορριμμάτων, που καταλήγουν στους χώρους τελικής διάθεσης, σε όσο το δυνατόν πιο αρχικό στάδιο παραγωγής τους.

Η μείωση των απορριμμάτων μπορεί να επιτευχθεί:      

με την αποφυγή παραγωγής των,

με την επαναχρησιμοποίηση των συσκευασιών,

με προγράμματα ανακύκλωσης,

με λιπασματοποίηση Οργανικών.

 

Αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων

Η ποσότητα των απορριμμάτων που παράγεται, σχετίζεται με συνήθειες και επιλογές του καταναλωτή.  Σήμερα που η κατάσταση έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο, η μείωση των απορριμμάτων, με την έννοια της αποφυγής δημιουργίας τους, αποτελεί την καλύτερη λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς δεν έχει καμία περιβαλλοντική επίπτωση. Η αποφυγή δημιουργίας απορριμμάτων, σημαίνει να μην παράγονται από την αρχή απορρίμματα (κυρίως υλικά συσκευασίας), και δεν πρέπει να συγχέεται με την ανακύκλωση ή την αξιοποίηση υλικών που έχουν στόχο να μειωθεί η ποσότητα των ήδη παραγομένων απορριμμάτων.

Η μείωση των απορριμμάτων μέσω της αποφυγής παραγωγής τους έχει δυο πλευρές :

1. την Ποιοτική Αποφυγή Παραγωγής Απορριμμάτων που σημαίνει τη μείωση ή την κατάργηση της χρήσης, κυρίως επικίνδυνων και τοξικών ουσιών, όπως ο υδράργυρος, ο μόλυβδος, το κάδμιο, ο αμίαντος, οι χλωροφθοράνθρακες και την απαγόρευση ορισμένων μη φιλικών προς το περιβάλλον υλικών συσκευασίας (π.χ. πλαστικών, PVC, χλωριωμένων υλικών).
2. την Ποσοτική Αποφυγή Παραγωγής Απορριμμάτων που σημαίνει μέτρα για την παραγωγή λιγότερων ποσοτήτων απορριμμάτων. Για παράδειγμα μείωση του όγκου ή του βάρους συσκευασιών, αποφυγή περιττών συσκευασιών, παραγωγή προϊόντων μεγάλης διάρκειας ζωής και πολλών χρήσεων κλπ.

Επαναχρησιμοποίηση συσκευασιών

Η επαναχρησιμοποίηση των συσκευασιών αποτελεί μια σημαντική διαδικασία για τη μείωση των απορριμμάτων. Αναφέρεται σήμερα σχεδόν αποκλειστικά στις γυάλινες φιάλες, μπορεί όμως να επεκταθεί και σε άλλες συσκευασίες, όπως τα πλαστικά. Κατά την εφαρμογή αυτής της διαδικασίας ο αγοραστής καταβάλλει στον πωλητή χρηματικό ποσό που του επιστρέφεται κατά την επιστροφή της συσκευασίας. Κατόπιν η συσκευασία επανέρχεται στο χώρο παραγωγής, όπου γίνεται πλύση και επαναχρησιμοποιείται.

Ανακύκλωση

Ανακύκλωση είναι η διαδικασία με την οποία τα απορριπτόμενα υλικά συλλέγονται, ταξινομούνται και μετατρέπονται σε πρώτη ύλη και στη συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή νέων προϊόντων.  

Σήμερα η ανακύκλωση αποτελεί σύγχρονη απαίτηση. Στη χώρα μας όμως γίνεται σε χαμηλά ποσοστά (χαρτί 20%, γυαλί 20%, αλουμίνιο 30%), σε αντίθεση με άλλες χώρες που έχουν πετύχει μεγάλη μείωση των απορριμμάτων τους (Γερμανία, Αυστρία κλπ).  Σε ορισμένες χώρες 8 στους 10 πολίτες συμμετέχουν σήμερα όχι μόνο στη διαλογή και ανακύκλωση υλικών όπως χαρτί, γυαλί και μέταλλα, αλλά και των οργανικών υλικών. Στην Ελλάδα παρατηρείται καθυστέρηση και αργή επέκταση τέτοιων προγραμμάτων και μικρή αύξηση των ποσοστών της ανακύκλωσης.

Υπάρχουν έξι συστήματα συλλογής συσκευασιών, αλλά οι μπλε κάδοι είναι το πλέον διαδεδομένο και αποδοτικό σύστημα που το συναντάμε σε πολλούς δήμους της επικράτειας και   ανήκουν στην Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης Αξιοποίησης (Ε.Ε.Α.Α.).  Από τους μπλε κάδους τα υλικά οδηγούνται στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.), όπου γίνεται ο διαχωρισμός τους. Στη συνέχεια το κάθε υλικό παίρνει το δρόμο για τα εργοστάσια ανακύκλωσης. Οι συσκευασίες τετραπάκ είναι οι πιο δαπανηρές στην ανακύκλωση γιατί περιέχουν 77% χαρτί, 18% πλαστικό και 5% αλουμίνιο, οπότε απαιτείται να προηγηθεί διαχωρισμός.

Τα πλεονεκτήματα της ανακύκλωσης: 
α) μειώνονται τα σκουπίδια και τα προβλήματα διαχείρισης τους, β) εξοικονομούνται ενέργεια και φυσικοί πόροι,  γ) μειώνεται η ρύπανση της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υπόγειων νερών,  δ) βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων, ε) δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, στ) δημιουργείται ευχάριστη αίσθηση και ικανοποίηση για τη συμμετοχή στην βελτίωση του περιβάλλοντος, ζ) εξοικονομούνται μεγάλα ποσά από τα έξοδα μεταφοράς των απορριμμάτων προς τις χωματερές που είναι αρκετά μακριά από τις κατοικημένες περιοχές.